Το Γουέντιγκο & Οι Ιτιές

Τα δύο σπουδαιότερα διηγήματα του δεξιοτέχνη του τρόμου Αλτζερνόν Μπλάκγουντ

Oct 24, 2023

Horror

Όλη αυτή η ατμόσφαιρα επηρέαζε τον καθένα μας με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τα προσωπικά του μέτρα ευαισθησίας και ψυχικής αντοχής. Σε μένα μεταφράστηκε σε μυστηριώδεις προσωποποιήσεις των πανίσχυρων στοιχείων της φύσης, φρικτά προικισμένες με έλλογη συνείδηση και κακοβουλία, μοχθηρές και χολωμένες από τη θρασύτητα εισβολή μας στο άβατο τους. Για τον φίλο μου, από την άλλη, πήρε αρχικά μια λιγότερο πρωτότυπη διάσταση, αυτή της καταπάτησης κάποιου αρχαίου ιερού, ενός μέρους όπου διαφέντευαν ακόμα οι παλιοί θεοί και παρέμενε συσσωρευμένη η ψυχική ενέργεια των πιστών του παρελθόντος, ένα γοητευτικό παγανιστικό παραμύθι στο οποίο υπέκυψε η επηρεασμένη από τους προγόνους πλευρά του.
Όπως και να ΄χε, ήταν ένα τόπος αμόλυντος από τον άνθρωπο, που οι άνεμοι τον κρατούσαν καθαρό από την τραχιά ανθρώπινη επιρροή, ένα μέρος όπου εχθρικές και πανίσχυρες πνευματικές οντότητες βρίσκονταν σε απόσταση επαφής. Ποτέ, πριν ή μετά, δεν ένιωσα στο πετσί μου έναν τέτοιο υπαινιγμό – που ούτε καν να τον περιγράψω δεν μπορώ – για την ύπαρξη ενός “αλλόκοσμου”, ενός άλλου τύπου ζωής, μιας εξελικτικής γραμμής διαφορετικής από την ανθρώπινη. Στο τέλος το μυαλό μας θα υπέκυπτε κάτω από το βάρος της φρικτής μαγείας, και θα διασχίζαμε οριστικά το σύνορο για να περάσουμε εξολοκλήρου μέσα στο δικό τους κόσμο.

Το όνομα Αλτζερνόν Μπλάκγουντ κάθε άλλο παρά άγνωστο είναι στο χώρο της λογοτεχνίας του “αλλόκοτου”, της λογοτεχνίας του τρόμου και της φαντασίας. Και αυτό γιατί ο Μπλάκγουντα ήταν, τουλάχιστον στην εποχή του, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους και πολυγραφότατους συγγραφείς του είδους, άρτιος τεχνίτης του λόγου, που με τη μοναδική ικανότητα του να δημιουργεί στις ιστορίες που παίζουν μεταξύ “κοσμικού, μυθολογικού και φολκλορικού τρόμου”, που χαρακτηρίζονται από ατμοσφαιρικότητα και σασπένς που ζήλευαν αρκετοί σύγχρονοι συγγραφείς του είδους και όχι μόνο.

Γεννημένος το 1869, ο Άγγλος Μπλάκγουντ έζησε μια μακρά, ιδιαίτερα περιπετιώδη και ενδιαφέρουσα ζωή, βιώματα της οποίας έβαλε και στις ιστορίες του. Μέχρι το θάνατο του το 1951, αν και γνώρισε την αναγνώριση για τα γραπτά του ενώ ακόμη ήταν εν ζωή, ασχολήθηκε με πληθώρα δραστηριοτήτων που τον έφεραν στον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, ήρθε σε επαφή με τόσο με τον παλιό κόσμο του 19ου αιώνα όσο και τον σύγχρονο μετά το ταραγμένο μισό του 20ου, συγκεντρώνοντας έτσι από πρώτο χέρι υλικό που συναντάμε στα βιβλία του. Ιδίως η αγάπη του για την φύση και τις ανεξερεύνητες γωνιές του κόσμου, καθώς και το ενδιαφέρον του για τον μυστικισμό, τον παγανισμό και τις ανατολίτικες, “εξωτικές” φιλοσοφίες και διδαχές, έχουν εμφανώς επηρεάσει τα βιβλία του και τις ιστορίες του, στις οποίες συχνά, το μεταφυσικό ενσαρκώνεται και προσωποποιεί την μητέρα φύση.

Οι δύο διασημότερες ιστορίες, είναι οι νουβέλες το Γουέντιγκο και Οι Ιτιές, που κυκλοφορούν μαζί, σε έναν τόμο από τις εκδόσεις Άγνωστη Καντάθ, σε μετάφραση του Γιάννη Στολτίδη, που υπογράφει και τη εισαγωγή του βιβλίου, η οποία μας δίνει αρκετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα.

Στις Ιτιές, νουβέλα που ξεκινά σαν ύμνος προς τον Δούναβη, ταξιδεύουμε μαζί με δύο φίλους που διασχίζουν τον μεγάλο ποταμού της Κεντρικής Ευρώπης, διαπλέοντας τον από τις πηγές του στον Μέλανα Δρυμό. Στις έρημες εκτάσεις μετά την Βιέννη και την Μπρατισλάβα, αλλά πριν την Βουδαπέστη, πέφτουν θύματα μιας ξαφνικής κακοκαιρίας που τους αναγκάζει να βρουν καταφύγιο σε ένα χώρο γεμάτο ξέρες και κυκλομένο από νησίδες κατάφυτες από κάτι πανάρχαιες ιτιές. Απέχοντας δεκάδες χιλιόμετρα από τον πολιτισμό και με τη νύχτα να πέφτει, οι δύο σύντροφοι σύντομα θα ακούσουν αλλόκοτους ήχους, θα δουν τα κλαδιά των ιτιών να κουνιούνται απόκοσμα και θα αρχίσουν να χάνουν το μυαλό τους. Μερικά μέρη καλύτερα να μην τα επισκέπτεται κανείς.

Στο Γουέντιγκο, ακολουθούμε μια κυνηγετική ομάδα που εξορμεί στα παρθένα και αχανή δάση του Καναδά. Ξεμακραίνοντας από τον πολιτισμό, η ομάδα που αποτελείται από έναν Ευρωπαίο καθηγητή πανεπιστημίου, τον ιερωμένο ανηψιό, δύο οδηγούς και τον ινδιάνο βοηθό τους, έρχεται αντιμέτωπη με έναν απροσδιόριστο τρόμο, μια οντότητα που αψηφά και προκαλεί τις μέχρι τότε θετικιστικές πεποιθήσεις τους, το απεριγραπτο ον που ενσαρκώνει την σαγήνη του τρομερού ερημότοπου και το αλληγορικό Κάλεσμα της Άγριας Φύσης. Οι μύθοι και οι ιστορίες των αυτόχθονων Ινδιάνων και των κυνηγών του δάσους, ονομάζουν αυτό το πλάσμα Γουέντιγκο.

Το Γουέντιγκο και οι Ιτιές, είναι δύο αντιπροσωπευτικά έργα του συγγραφέα, που περιέχουν όλα τα στοιχεία που του χάρισαν επαίνους, τόσο από το αναγνωστικό κοινό, όσο και από σύγχρονους συγγραφείς του, όπως ο Λόβκραφτ. Και τα δύο περιγράφουν την κάθοδο μιας ομάδας ανθρώπων στις ανεξερεύνητες ερημιές όπου κυριαρχεί η φύση και την συνάντηση τους με τις άγνωστες, αχαρτογράφητες οντότητες που κρύβονται στις εσχατιές του πολιτισμού. Και στα δύο, συναντάμε την, με λυρική μαεστρία δημιουργημένη ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει τα έργα του συγγραφέα, πληθωρική και σαγηνευτική, διανθισμένη με τα ψυχογραφήματα των ηρώων, τις σκέψεις και τις φοβίες τους μπροστά στο άγνωστο και το αλλόκοσμο/απόκοσμο.

Σαν υποσημείωση, εύφημος μνεία στις εκδόσεις Άγνωστη Καντάθ, εκδόσεις που έχουν μεταφέρει αρκετές αγαπημένες σειρές του φανταστικού και του τρόμου στην χώρα μας, αλλά και στο ομώνυμο βιβλιοπωλείο της Θεσσαλονίκης, έναν πραγματικό παράδεισο για all things fantasy, που ο φερμένος από την επαρχία υποφαινόμενος ανακάλυψε πριν σχεδόν δεκαπέντε χρόνια όταν πρωτοήρθε στην πόλη.

Ο κοσμικός, συμπαντικός τρόμος, η λυρική γραφή και η αστείρευτη φαντασία του Αλτζερνόν Μπλάκγουντ, μπλέκονται αρμονικά χαρίζοντας μας δύο εξαιρετικές και απολαυστικές νουβέλες τρόμου που θα σταθούν αναμφίβολα η αφορμή για παλιούς και νέους αναγνώστες να αναζητήσουν βιβλία του συγγραφέα.

Ήλιος του Αυγούστου Ο Σπινόζα γαμάει τον Χέγκελ

Αλτζερνόν Μπλάκγουντ