Stella Maris

Ο Κόρμακ Μακάρθι, ένας από τους σπουδαιότερους εν ζωή Αμερικανούς συγγραφείς, δημιουργός καταξιωμένων έργων όπως Η τριλογία των συνόρων, ο Δρόμος και το Θα χυθεί αίμα, επιστρέφει μετά από δεκαέξι χρόνια με το λογοτεχνικό δίπτυχο που αποτελείται από τον Επιβάτη και το έτερο του ήμισυ, το Stella Maris. Δύο έργα όπου, ο συγγραφέας, στα ενενήντα του σχεδόν, χωρίς να κυνηγά την φήμη και την συγγραφική καταξίωση, κάτι που έχει άλλωστε κατακτήσει ήδη, απελευθερώνεται και μας χαρίζει δύο έργα αρκετά προσωπικά, σχεδόν εξομολογητικά. Ο Μακάρθι μοιάζει να γράφει για τον εαυτό του και μόνο, καταπιάνεται με δύσκολες αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες θεματικές που φλερτάρουν με τη φιλοσοφία και με την τόσο χαρακτηριστική γραφή του μας δίνει δύο έργα που επιβεβαιώνουν τον μύθο που έχει χτιστεί γύρω από το όνομα του.

Στον Επιβάτη, το πρώτο μέρος αυτού του διπτύχου, ο Μακάρθι μας γνωρίζει τον Μπόμπυ Γουέστερν, καταξιωμένο φυσικό, πρώην οδηγό αγώνων Φόρμουλα 2 και νυν δύτη, έναν βασανισμένο από το παρελθόν του πρωταγωνιστή, την πορεία του οποίου ακολουθούμε στην κατακερματισμένη πλοκή που εκκινείται όταν αυτός ανακαλύπτει, κατά την διάρκεια μιας κατάδυσης στα συντρίμμια ενός αεροσκάφους ότι το πτώμα ενός από τους επιβάτες απουσιάζει μυστηριωδώς. Μια πλοκή που δεν είναι παρά ένα “Μακγκάφιν”, υπάρχει μόνο για να βγάλει τον Γουέστερν στο δρόμο και να δώσει την ευκαιρία στον συγγραφέα να ξεδιπλώσει τις σκέψεις του δια στόματος του πρωταγωνιστή του αλλά και των πολλών, εξαιρετικών δευτεραγωνιστών που θα συναντήσει.

Ο Μπόμπυ Γουέστερν έχει, η μάλλον είχε μια αδελφή, την Αλίσια Γουέστερν και η ιδιαίτερη, αιρετική μεταξύ τους σχέση, παίζει κομβικό ρόλο και στα δύο βιβλία. Η Αλίσια, ήταν μαθηματική διάνοια που έπασχε από σχιζοφρένεια και τελικά αυτοκτόνησε κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού της στην ψυχιατρική κλινική Stella Maris. Το ομότιτλο βιβλίο, το δεύτερο στην σειρά που όμως τοποθετείται χρονικά πριν το ξεκίνημα του Επιβάτη, είναι αφιερωμένο σε αυτή.

Στο Stella Maris, που είναι γραμμένο με εντελώς διαφορετικό στυλ από το πρώτο βιβλίο, παρακολουθούμε τις συνεδρίες της Αλίσια Γουέστερν με τον θεράποντα γιατρό της. Δοσμένο ολόκληρο στην μορφή διαλόγων, το βιβλίο δίνει την ευκαιρία στον Κόρμακ Μακάρθι να χρησιμοποιήσει την μαθηματική ιδιοφυία της πρωταγωνίστριας και το διαλεκτικό της διαξιφισμό με τον ανώνυμο ψυχίατρο, ώστε να καταπιαστεί με μια ποικιλία θεμάτων, από τη φιλοσοφία των μαθηματικών και τα θεωρητικά όρια της επιστήμης αυτής, ως την Γιουνγκεριανή θεωρία του συλλογικού ασυνείδητου και τέλος, ίσως το αγαπημένο θέμα των συγγραφέων, την ζωή και τον θάνατο.

Ο Κόρμακ σίγουρα γράφει πρωτίστως για τον εαυτό του, κάτι που γίνεται ξεκάθαρο για κάποιον που γνωρίζει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για την επιστήμη και το θαυμασμό του για τα επιτεύγματά της. Το φιλοσοφικό υπόβαθρο του βιβλίου, προσθέτει ίσως μια δυσκολία στην ανάγνωση, διαφορετική από αυτή που είχε ο “εσχατολογικός” Επιβάτης, που ξεπερνώντας την ο αναγνώστης, τόσο αυτός που είναι εξικοιομένος με τις έννοιες που οι συζητούν οι δύο συνομιλητές όσο και ο αυτός που θα χρειαστεί να σταματήσει την ανάγνωση για να ψάξει περισσότερα, θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον μυστικιστικό κόσμο που είναι κρυμμένος στα όρια της πειραματικής φυσικής, των θεωρητικών μαθηματικών και της φιλοσοφίας και θα γνωρίσει (ή θα ξαναγνωρίσει) ονόματα όπως αυτά του Κάντορ, του Βιτγκενσταιν και του Πουανκαρέ.

Κλείνοντας και το Stella Maris, ο αναγνώστης έχοντας μια ολοκληρωμένη πλέον άποψη για το, μάλλον κύκνειο άσμα του Κόρμακ Μακάρθι, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι δίκαια ο συγγραφέας βρίσκεται στο βάθρο που τον έχουν ανεβάσει τα βιβλία του. Το βιβλίο κουμπώνει εξαιρετικά με τον Επιβάτη, γεμίζοντας και ρίχνοντας περισσότερο φως στην Αλίσια και τον Μπόμπυ Γουέστερν, ενώ ταυτόχρονα μας βοηθάει να ρίξουμε μια κλεφτή ματιά στα ερεβώδη όρια της επιστήμης.

Το σημαντικότερο ίσως, μαζί με τον Επιβάτη, βιβλίο του 2022.