Το διήγημα, το καλό διήγημα τουλάχιστον, είναι ένα ζόρικο λογοτεχνικό είδος. Σε περιορισμένο αριθμό σελίδων, ο συγγραφέας πρέπει να στριμώξει πλοκή, χαρακτήρες και λόγια, υφαίνοντας μια ιστορία η οποία, μην έχοντας τον “ζωτικό” χώρο που προσφέρουν άλλα είδη όπως η νουβέλα ή το μυθιστόρημα, πρέπει για να επιτύχει να εκμεταλλευτεί δημιουργικά τους περιορισμούς που θέτει το διήγημα. Φαίνεται ότι το να “δαμάσει” κανείς το διήγημα είναι δύσκολη υπόθεση· ο Αμερικανός Μπάρι Χάνα είναι ένας από τους συγγραφείς που καταφέρνουν αυτό.
Ο Μπάρι Χάνα υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής συγγραφέας στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τα βιβλία του να έχουν τιμηθεί με σημαντικά βραβεία και με τον ίδιο να διαμορφώνει μέσα από τα μαθήματα δημιουργικής γραφής που έκανε, την “επόμενη” γενιά λογοτεχνών. Το συγγραφικό του ύφος, τυπικά “Αμερικάνικο”, θα θυμίσει στον αναγνώστη κάτι από Φώκνερ, κάτι από Μακάρθυ και σίγουρα θα του αφήσει μια επίγευση φερμένη από τον σκληρο Αμερικανικό Νότο, του οποίου τέκνο είναι και ο ίδιος ο Χάνα. Άγνωστος στο Ελληνικό κοινό, ο συγγραφέας που έφυγε πρόωρα το 2010, μεταφράζεται για πρώτη φορά από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τη συλλογή διηγημάτων Ψεύτες του Νερού και άλλες ιστορίας, έναν τόμο που αποτελείται από γνωστές και άγνωστες ιστορίες που εκπροσωπούν και μας συστήνουν τον συγγραφέα.
Ο Μπάρι Χάνα, μέσα από τα 19 διηγήματα της συλλογής, ταξιδεύει τον αναγνώστη στον Αμερικανικό Νότο, δημιουργεί μια πολυποίκιλη προσωπογραφία αλλά και μια πολυεπίπεδη, σουρεαλιστική και παρακμιακή λαογραφία. Βετεράνοι του πολέμου της Κορέας και του Βιετνάμ, επίδοξοι έφηβοι καλλιτέχνες, περιθωριακοί και αυτοκαταστροφικοί μουσικοί, αλκοολισμός, θρησκευτικός φονταμενταλισμός, ανολοκλήρωτες αγάπες, υπερήλικοι ψαράδες που αναμασάνε ιστορίες που γνωρίζουν ότι είναι ψεύτικες περιμένοντας να πεθάνουν· ο Αμερικανικός νότος είναι σκληρός και δύσπεπτος, συχνά ρατσιστικός και άξεστος, αλλά ταυτόχρονα, πάντα αληθινός.
Η πρώτη γνωριμία με τον συγγραφέα αφήνει θετική εντύπωση αλλά και την προσδοκία να μεταφραστεί μελλοντικά κάποιο από τα μυθιστορήματα του. Βρήκα τις μεγαλύτερες σε έκταση ιστορίες να κλέβουν τις εντυπώσεις, με τα διηγήματα “Μαρτυρία Πιλότου”, “Scandale d' estime” και “Ει, έχεις τσιγάρο, έχεις ώρα, έχεις νέα, έχεις την όψη μου;” να δικαιολογούν με την μαεστρία τους την φήμη του συγγραφέα. Αντίθετα, μερικά από τα μικρότερα διηγήματα του Μπάρι Χάνα, ήταν αποσπασματικά και χάνουν αφήνοντας την υπόνοια μια περαιτέρω ανάπτυξης που δεν έρχεται ποτέ.