Οκαβανγκό

Αστυνομική περιπέτεια στα πάρκα άγριας ζωής στην καρδιά της Αφρικής από τον μάστορα του Πολάρ Καρύλ Φερέ

ΤΟ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ εἶχε δώσει τὸ ἔναυσμα γιὰ κυνηγετικὲς ἐφόδους πρὸς τὴν Ἀφρικὴ καὶ τὶς πρῶτες μαζικές σφαγές – δώδεκα χιλιάδες ἐλέφαντες σκοτώθηκαν μόνο τὸ 1887. Μαχαραγιάδες, ἐμίρηδες, ζάπλουτοι βασιλιάδες καὶ πρίγκιπες, στερημένοι βιομήχανοι σὲ ἀναζήτηση ἔντονων συγκινήσεων, κυνηγοὶ τρόπαιων ἢ ἐλεφαντόδοντων, καραβάνια ὁλόκληρα ἔφευγαν γιὰ τὶς θαμνώδεις ἐκτάσεις καὶ τὰ ἀφρικανικὰ δάση γιὰ πολλὲς ἑβδομάδες καταδίωξης, ἑκατοντάδες ἀχθοφόροι καὶ ὑπηρέτες κουβαλοῦσαν ἀσημικά, σερβίτσια, τουαλέτες, κρεβάτια μὲ θόλους καὶ διάφορα ἔπιπλα. Οἱ βασιλικὲς αὐλὲς καὶ τὰ πρῶτα ταξιδιωτικὰ γραφεῖα παρήλαυναν διαδοχικὰ ἀνάλογα μὲ αὐτοὺς τοὺς εὐνοημένους γόνους ποὺ ἔβρισκαν τὴ θανατικὴ ἐκτέλεση τῶν ἐλάχιστα φοβισμένων ζώων ἐξωτική, καὶ στὴ συνέχεια ἡ ἑκατόμβη δημοκρατικοποιήθηκε. Τρομακτικὲς διηγήσεις γιὰ τὴν ἐπίθεση ἑνὸς λιονταριοῦ, γιὰ ἀρρώστιες ποὺ κόλλησαν ἐκεῖ, γιὰ Νέγρους ποὺ ὁρισμένες φορὲς ἐπαναστατοῦσαν καὶ δημιουργοῦσαν μυστικές φατρίες σὰν αὐτοὺς τοὺς καλοκάγαθους Μάου-Μάου ποὺ τὴ νύχτα ἔκοβαν κεφάλια καὶ εἰσέβαλλαν στὰ κτήματα τῶν Λευκῶν μὲ ματσέτες· ἡ Ἀφρικὴ ἔγινε τὸ κυνηγετικό γήπεδο τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς Ἀμερικῆς. Τελικά, ὅταν τὰ θηράματα ἄρχισαν νὰ σπανίζουν καὶ νὰ κρύβονται λόγῳ τῶν σφαγῶν, κάποιοι ἀποφάσισαν, στὰ μέσα τοῦ 20οῦ αἰώνα, νὰ περιφράξουν τὴν πανίδα ποὺ εἶχε γλιτώσει, δημιουργώντας ἔτσι τὰ πρῶτα πάρκα γιὰ τὰ ζῶα…
notion image
Ένα από τα μεγαλύτερα τέτοια πάρκα είναι το διασυνοριακό πάρκο Καβανκό-Ζαμβέζη(ΚΑΖΑ). Το πάρκο, το οποίο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο προστατευόμενο οικοσύστημα στον πλανήτη, αποτελεί περιοχή που βρίσκεται στην καρδιά της Αφρικής, καταμεσής της αφιλόξενης ερήμου Καλαχάρι, και μοιράζεται μεταξύ της Ναμίμπιας, της Ανγκόλας, της Ζάμπιας, της Μποτσουάνας και της Ζιμπάμπουε, όλες χώρες με κατακερματισμένη ιστορία, επισκιασμένη από τον Ευρωπαϊκό Αποικιοκρατισμό αλλά και από το μακρύ χέρι του Απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής.
Χωρισμένο σε μικρότερο πάρκα, διοικητικές υποενότητες άλλοτε κρατικού και άλλοτε ιδιωτικού χαρακτήρα, το πάρκο Καβανκό-Ζαμβέζη είναι σήμερα το σπίτι σχεδόν 250.000 ζώων, πολλά εκ των οποίων αποτελούν απειλούμενα είδη. Μεταξύ αυτων και ελέφαντες, ρινόκεροι, Αφρικανικά Βουβάλια, λιοντάρια και λεοπαρδάλεις της σαβάνας, τα λεγόμενα Big Five Game δηλαδή τα πιο περιζήτητα θηράματα για τους λαθροθήρες που ακόμη και σήμερα συνεχίζουν το αιματηρό τους αίμα. Επιφορτισμένοι με τον αγώνα ενάντια στους λαθροκυνηγούς, είναι οι ρέιντζερς της KAZA, ένας διακρατικός οργανισμός που δρα στα πλαίσια του Πάρκου.
Enter Caryl Ferey: Οκαβανγκό
Μέλος των ρέιντζερ της Καζά και η Σολάνα Μπετγουέηζ, μια νεαρή Τσουάνα που με πάθος είναι Στρατευμένη στον αγώνα για την προστασία των πάρκων. Συνήθως έχει να κάνει με το δύσκολο καθήκον να ασχολείται με κουφάρια και πτώματα ακρωτηριασμένων ζώων, αλλά αυτό αλλάζει όταν στο ιδιωτικό προστατευόμενο παρατηριτίριο ζώων Wild Bunch που βρίσκεται εντός της ΚΑΖΑ ανακαλύπτεται το πτώμα ενός νεαρού που ανήκει στην τοπική φυλή Κόι. Το πτώμα φέρει τραύματα που μόνο άνθρωπος μπορεί να έχει προκαλέσει, ενώ όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι πρόκειται για ερασιτέχνη ιχνηλάτη που μπήκε λαθραία στον πάρκο. Η Σολάνα και ο νεαρός της συνεργάτης αναλαμβάνουν την έρευνα που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα τους καθήκοντα, βουτώντας σε μια υπόθεση που ολοένα και πιο πολύ μοιάζει αστυνομική, η οποία περιπλέκετε ακόμη παραπάνω από το αίνιγμα που αποτελεί ο Τζων Λέηθαμ, ο λευκός Νοτιοαφρικανός ιδιοκτήτης του Wild Bunch, ένας γοητευτικό μα παράδοξος άντρας με μυστηριώδη παρελθόν που μοιάζει να κρύβει παραπάνω από ένα σκοτεινά μυστικά, αλλά και από την επανεμφάνιση ενός από τους πιο φριχτούς Λαθροκυνηγούς της ηπείρου, του Σκορπιού.
Ο Κάρυλ Φερέ είναι ένας συγγραφέας που κατά συρροή καταφέρνει να βυθίσει τον αναγνώστη σε άγνωστες γωνιές του κόσμου, χαρτογραφώντας τις ιδιαίτερες γεωπολιτικές ιδιαιτερότητές τους και δίνοντας φωνή στους καταπιεσμένους, στα outsider και στις μειοψηφίες.
Από τη Νέα Ζηλανδία στις ταλαιπωρημένες από τις δικτατορίες του Κόνδορας χώρες της Λατινικής Αμερικής, και από την Μεσόγειο μέχρι τις παγωμένες εσχατιές του Αρκτικού κύκλου, ο Γάλλος συγγραφέας καταφέρνει και στήνει ένα ακόμη πολύπλοκο Πολάρ, αυτή την φορά στην καρδιά της Αφρικανικής Ηπείρου, αναδεικνύοντας την άγρια ομορφιά της σαβάνας, την ποικοιλομορφία των ζώων αλλά και των ανθρώπων που την κατοικούν, και φέρνοντας στο προσκήνιο, την πολύ υπαρκτή ακόμη δυστυχώς, μάστιγα της Λαθροθηρίας.
Γραμμένο με το χαρακτηριστικό αφηγηματικό στυλ του Φερέ που μπλέκει την δράση με τις πληροφορίες και την ιστορία του τόπου για τον οποίο γράφει, το Οκαβανγκό που κλέβει το όνομα του από τον ποταμό που οριοθετεί τα νότια όρια του παρκου Καβανκό-Ζαμβέζη, υπόσχεται μια αναγνωστική εμπειρία που δεν θα αφήσει κανέναν αναγνώστη ασυγκίνητο. Το πολιτικό στοιχείο, αν και όχι τόσο έντονο όσο στα άλλα έργα του όπως η εμβληματική τριλογία της Λατινικής Αμερικής, δεν λείπει, και φέρνει στο προσκήνιο την επιρροή του αποικιοκρατισμου, του απαρτχάιντ και των διαφόρων μικρών τοπικών συγκρούσεων, όπως αυτή της Ανγκόλας την δεκαετία του ‘80 στις τοπικές κοινωνίες. Τα μικρά βραδυφλεγή ρομάντζα, ίσως και να μπορούσαν να λείψουν χωρίς το βιβλίο να χάσει, αλλά από την άλλη προσθέτουν ένα κάποιο βάθος στις προσωπικότητες των πρωταγωνιστών και δίνει ένταση το αναπόφευκτο φινάλε που à la Ferey είναι δραματικό
Από τις εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση Αργυρώ Μακάρωφ.