Νορίλσκ

Τα βιβλία του Γάλλου συγγραφέα Κάρυλ Φερέ, αστυνομικά νουάρ με έντονες πινελιές πολάρ μυθιστορήματος στο είδος, χαρακτηρίζονται από την έντονα πολιτικοποιημένη πλοκή που τοποθετείται σε σκοτεινές και συχνά αιματοβαμένες γονείς του κόσμου μας. Από την σημαδεμένη από καθεστώς του Απαρτχάιντ, Νότια Αφρική, ως τις στοιχειωμένες από τις ακροδεξιές δικτατορίες και την εγκληματικότητα χώρες της Λατινικής Αμερικής, ο επιτυχημένος και βραβευμένος συγγραφέας, έχοντας συχνά αναζητήσει πρωτογενές υλικό για τις ιστορίες του ταξιδεύοντας ο ίδιος στις περιοχές που η τοποθετεί τη δράση των βιβλίων του, καταφέρνει με μοναδικό τρόπο να αναδείξει τα πάθη και τα σκοτεινά μυστικά που κρύβονται μακριά από τον “αναπτυγμένο” κόσμο, δίνοντας ταυτόχρονα πρωταγωνιστικό ρόλο σε χαρακτήρες που προέρχονται από μειονότητες ή αυτόχθονους πληθυσμούς.

Έχοντας ταξιδέψει σε αρκετά δυσπρόσιτα μέρη του πλανήτη, δέχεται από τις εκδότριες του την πρόταση να ταξιδέψει σε ένα από τα πιο αφιλόξενα μέρη του πλανήτη και να καταγράψει σε ένα ταξιδιωτικό βιβλίο: στο Νόριλσκ της Σιβηρίας.

Αρχικά ιδρυμένη επί Στάλιν ως γκουλάγκ, μια από τις βορειότερες πόλεις στον πλανήτη, το Νορίλσκ βρίσκεται τριακόσια χιλιόμετρα βορειότερα του Αρκτικού κύκλου, κάνοντας έτσι τις συνθήκες διαβίωσης να είναι απελπιστικά δύσκολες, με την πόλη να είναι βυθισμένη στο χειμώνα και την νύχτα για το μεγαλύτερο μέρος του έτους και τον ήλιο να ανατέλλει μόνο κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Τη δυσκολία διαβίωσης πολλαπλασιάζει ακόμη περισσότερο η τρομερή περιβαλλοντική μόλυνση της πόλης που συγκαταλέγεται στα δέκα πιο μολυσμένα μέρη του κόσμου, αιτία της οποία είναι η εκμετάλλευση των πολύτιμων γαιών που κρύβονται κάτω από το στρώμα του permafrost. Το προσδόκιμο ζωής των κατοίκων δεν ξεπερνά τα 60 έτη.

O Καρύλ Φερέ αποδέχεται την πρόταση· άλλωστε, αν και σίγουρα το πιο κρύο, το Νορίλσκ δεν είναι το πιο επικίνδυνο μέρος που έχει βρεθεί ποτέ. Με λογοτεχνικό σύντροφο το “Τέρας”, τον μονόφθαλμο Μακ Κας, έναν ήρωα μιας σειράς μυθιστορημάτων του, ξεκινά για το δύσκολο ταξίδι προς τον Αρκτικό κύκλο και την “κλειστή πόλη” του Νορίλσκ. Κλειστή, καθώς για να ταξιδέψει εκεί κάποιος μη Ρώσος θα πρέπει να πάρει ειδική άδεια από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας, την υπηρεσία διάδοχο της διαβόητης KGΒ, ενώ ακόμη και οι ίδιοι οι κάτοικοι δεν είναι εντελώς ελεύθεροι στις μετακινήσεις τους.

Ταξιδεύοντας σε αυτό το μυθιστορηματικό σκηνικό, ο συγγραφέας, εστιάζει σε αυτούς ακριβώς τους κατοίκους. Ο Φέρε και ο σύντροφος του το Τέρας, ενώ περιδιαβαίνουν, όσο αυτό είναι δυνατό, το αρκτικό τοπίο και τα μεταβιομηχανικά, μπρουταλιστικά αξιοθέατα μιας πόλης που αποπνέει μια post-punk αισθητική αλά Blade Runner, συγχρωτίζονται με τους απροσδόκητα φιλικούς και φιλόξενους ανθρώπους της πόλης, τους νέους και τις νέες με τα μεγάλα όνειρα, που θα τους γνωρίσουν την “ονομαστή” Ρωσική Ψυχή και θα τους προσφέρουν μια ποιο εσωτερική ματιά στην παγωμένη πόλη.

Ένα παγωμένο ταξιδιωτικό χρονικό, σπαρμένο με αρκετό χιούμορ και με τις κοφτερές παρατηρήσεις του Φέρε, που θα μεταφέρει τον αναγνώστη σε ένα “εξωτικό” μέρος που δεν θα συναντήσει στους τουριστικούς οδηγούς. Το σπουδαιότερο όμως με αυτό το χρονικό, είναι ότι αποτελεί την βάση για το μεταγενέστερο νουάρ μυθιστόρημα του συγγραφέα που φέρει τον ταιριαστό τίτλο Led - Πάγος. Σίγουρα συναντάμε εδώ μέρη και ανθρώπους που αποτελούν τον λογοτεχνικό σπόρο χαρακτήρων και καταστάσεων που ο Φερέ χρησιμοποιεί αργότερα στον Πάγο, ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Άγρα.