Μοντεβιδέο

Παρίσι, Κασκαΐς, Μοντεβιδέο, Ρέικιαβικ, Μπογκοτά, Παρίσι. Τα μέρη που συνθέτουν εννοιολογικά, το πιο πρόσφατο βιβλίο του διακεκριμένου Ισπανού συγγραφέα Ενρίκε Βίλα-Μάτας, αντικατοπτρίζοντας ταυτόχρονα το ταξίδι του συγγραφέα-αφηγητή, του ίδιου του Βίλα-Μάτας, στις τοποθεσίες που τον οδηγούν οι μυθιστορηματοποιημένες, μεταμοντέρνες, συγγραφικές του αναζητήσεις. Παίρνοντας τον τίτλο του από το Μοντεβιδέο, το βιβλίο που δύσκολα μπορεί να το κατατάξει κανείς σε κάποιο από τα συμβατικά είδη, καθώς εναρμονισμένο με την βιβλιογραφία του συγγραφέα αναμιγνύει στοιχεία μυθοπλασίας, αυτοβιογραφίας και δοκιμίου, αποτελεί έναν μεταλογοτεχνικό ύμνο για τη λογοτεχνία αλλά και το λογοτεχνικό process.

Με το κείμενο να βρίθει από διακειμενικές αναφορές, ειρωνικά σχόλια πάσης φύσεως και έξυπνες παρατηρήσεις, ο Βίλα-Μάτας κάνει ένα ολόκληρο συγγραφικό ταξίδι· από την καταξίωση που του “δίνει” το απόσπασμα που φέρει τον τίτλο Παρίσι, το σπουδαιότερο ίσως μέρος του βιβλίου, στο οποίο ο Βαρκελωνέζος συγγραφέας καταπιάνεται με την αναζήτηση/βιογραφία του “στυλ” του, την αναδρομή στην ταραχώδη νιότη του και τη απαρίθμηση των πέντε συγγραφικών τάσεων που μπορεί να συναντήσει κανείς σε κάποιον συγγραφέα, στο writer’s block που τον συντροφεύει στο Κασκαΐς της Πορτογαλιας, που κρύβει έντεχνα από τους ομοτεχνους του στο Μοντεβιδέο, και που ξεπερνά όταν έρχεται αντιμέτωπος, με την προσωπική του κόλαση, η πραγματώνεται με την Μπογκοτά της Κολομβίας, για να επιστρέψει και να κλείσει το βιβλίο όπως το άρχισε, στο Παρίσι.

Ο Βίλα-Μάτας σχεδόν σε κάθε κομμάτι του βιβλίου,  παίζει με το σχήμα δωμάτιο-πόρτα, το οποίο χρησιμοποιεί τόσο κυριολεκτικά, όπως για παράδειγμα όταν στο Μοντεβιδέο ο συγγραφέας αναζητά το θρυλικό δωμάτιο με την κρυμμένη πόρτα του ξενοδοχείου Θερβάντες, τοποθεσία που αναφέρεται σε διγιήματα τόσο του Χούλιο Κορτάσαρ όσο και του Αδόλφο Μπιόυ Κασάρες, όσο και μεταφορικά, ως σχήμα που οδηγεί τον ίδιο, αλλά και τον αναγνώστη μέσω αυτού, στην κάθαρση, την αναγέννηση και την εξέλιξη.

Το Μοντεβιδέο είναι ένα απολαυστικό κείμενο, ένα μεταλογοτεχνικό κράμα μυθιστορήματος με αυτοβιογραφία, με επίκεντρο την ίδια την λογοτεχνία. Είναι από τα βιβλία που, αν και ίσως απαιτητικό ελέω απουσίας τρανταχτής και ξεκάθαρης πλοκής, θα διασκεδάζει και θα υποχρεώσει τον αναγνώστη να σημειώνει ασταμάτητα τα εξυπνιστικα αποσπάσματα που μας χαρίζει η κοφτερή γραφή του Ενρίκε Βίλα-Μάτας.