Μαχμούντ ή Η άνοδος της στάθμης των υδάτων

Η ταραγμένη ιστορία της Συρίας, μέσα από τα μάτια του γέρο Μαχμούντ

Ο ηλικιωμένος ποιητής, ο Μαχμούντ Ελμάσι, βρίσκεται μόνος σε μια βάρκα καταμεσής της τεχνητής λίμνης Αλ Άσαντ. Από κάτω του, στον πάτο της λίμνη, βρίσκονται το παιδικό του σπίτι, το χωριό που μεγάλωσε και χιλιάδες αναμνήσεις· όλα τα κατάπιε η λίμνη, όταν δημιουργήθηκε το φράγμα της Τάμπκα τη δεκαετία του 70’. Γύρω του σφυρίζουν σφαίρες· η Συρία έχει βυθιστεί στο χάος του Εμφυλίου που μένετε και έχει καταπιεί τα αγαπημένα του πρόσωπα.
notion image
Ο ποιητής γυρνάει την πλάτη του στον πόλεμο, ζώνεται μάσκα και αναπνευστήρα και βουτάει στην λίμνη. Βουτά και ενώ κολυμπά προς τα βυθισμένα κτήρια που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, ξαναβλέπει την ζωή του, τις προσωπικές χαρές και τραγωδίες που σημάδεψαν τον ίδιο και την οικογένεια του, αλλά και τα εθνικά γεγονότα που εδώ και πάνω από πενήντα χρόνια συγκλονίζουν την κατά τα άλλα ευφορη και πλούσια χώρα της Συρίας. Την αποικιοκρατικου τύπου εξουσία των Γάλλων μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στην συνέχεια την Μπααθική δικτατορία του οίκου των Αλ Άσαντ που ξεκίνησε με τον Χαφέζ Αλ Άσαντ και συνεχίζεται με τον γιό του, Μπασάρ Αλ Άσαντ. Τον ξεσηκωμό του συριακού λαού, στα πλαίσια της Αραβικής Άνοιξης, ενάντια στον Μπασάρ και το διεφθαρμένο καθεστώς του και την εξέλιξη της εξέγερσης αυτής στον Συριακό Εμφύλιο, την πολύπλευρη και πολύπλοκη διαμάχη που κρατάει για πάνω από δέκα χρόνια.
Μια διαμάχη που στον ποιητή Μαχμούντ Ελμάσι στοιχίζει τα πάντα καθώς του έχει πάρει την γυναίκα του και τα παιδιά του. Η γεμάτη μελαγχολικό λυρισμό αφήγηση του, που μας προσφέρει ο ταλαντούχος, ποιητικών καταβολών, γαλλόφωνος Βέλγος Αντουάν Γουότερς στο βιβλίο του, Μαχμούντ ή Η άνοδος της στάθμης των υδάτων, χάρισε στον ίδιο αρκετά λογοτεχνικά βραβεία και στον “δυτικό” αναγνώστη, την ευκαιρία να ρίξει μια κλεφτή ματιά σε μια από τις πιό αιματηρές συρράξεις της εποχής μας, που ίσως τον ευαισθητοποιήσει απέναντι σε εκείνους που προσπαθούν να ξεφύγουν από την φρίκη του πολέμου.
Μια φρίκη που ταλαιπωρεί εδώ και χιλιετίες περιοχή. Ο συγγραφέας το θέτει πολύ καλύτερα από τι θα μπορούσα πότε λέγοντας δια στόματος του ποιητή Μαχμούντ Ελμάσι :
Οι δρόμοι δεν ήταν παρά άμμος και εκρήξεις σκόνης
κι όσο οι ορδές πολλαπλασιαζόταν,
ξαναζωντανεύοντας τον σαματά
από τις οπλές των στρατευμάτων του Σαλαντίν,
τις μυρωδιές του αλατιού και των μπαχαρικών
των εμπόρων στο δρόμο του μεταξιού, τα στίφη
των οπαδών του Ζαρατούστρα και των χριστιανών
την εποχή που το όνειρο του Ισλάμ
ήταν ακόμη σε ύπνωση, των σταυροφόρων,
των ελεφάντων και των δρομάδων
του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των αντρών του,
των τσακισμένων από την κούραση νομάδων.
Ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα που ακροβατεί ανάμεσα στο πεζό και τον ποιητικό λόγο.