Μας καταβροχθίζει η φωτιά

Μια αναπάντεχη, τυχαία ιστορία, στην Καταλονία, από τον μετρ της γλώσσας, Ζαουμέ Καμπρέ

«Μη σκοτίζεσαι. Δεν είσαι υποχρεωμένος να τελειώσεις κανένα βιβλίο. Μόνο αν το αξίζουν».
«Θες να πεις ότι ο Μόμπι Ντικ είναι κακό βιβλίο;»
«Όχι. Θέλω να πω ότι εσύ δεν είσαι ακόμα έτοιμος για..»
«Και ποιος στο διάολο είσαι συ που θα μου πεις ότι δεν είμαι έτοιμος;»
«Εντάξει, εντάξει, όπως νομίζεις».
notion image
Ο πρωταγωνιστής μας, που όπως και ο αφηγητής του Μόμπι Ντικ λέγεται Ισμαήλ, μόλις είχε την πρώτη του επαφή με τη λογοτεχνία. Βρίσκεται στην αρχή της ζωής του, ζωής ήδη δύσκολης με τη μητέρα του νεκρή, τον πατέρα του στη φυλακή και τον ίδιο να ζει σε ένα σπίτι φιλοξενίας ανηλίκων, μαζί με άλλους, έφηβους απόκληρους. Η επαφή με τη λογοτεχνία θα αλλάξει την ζωή του Ισμαήλ, ο οποίος θα γίνει καθηγητής φιλολογίας και τα βιβλία θα γίνουν οι καλύτεροι φίλοι του στην ήσυχη και μάλλον ανιαρή, ενήλικη ζωή του.
Τα χρόνια διαδέχονται το ένα το άλλο, γκρίζα και ρουτινιάρικα μέχρι που μια μέρα ξανασυναντά την παιδική του φίλη, την όμορφη Λέο που έχει το δικό της δύσκολο παρελθόν. Οι δύο τους έρχονται κοντά και η ζωή τους φαίνεται να αλλάζει προς το καλύτερο, αλλά μια φαινομενικά τυχαία συνάντηση του Ισμαήλ με τον πρώην επιστάτη του σχολείου όπου δουλεύει θα τον μπλέξει σε μια περίεργη περιπέτεια που θα οδηγήσει τον Ισμαήλ στο νοσοκομείο χωρίς να θυμάται ούτε πως κατέληξε εκεί, αλλά ούτε και ποιος είναι.
«Λέγε με Ισμαήλ».
Το μόνο που θυμάται είναι τα βιβλία που έχει διαβάσει. Ο Ισμαήλ Καμπράλ, που σύντομα βρίσκει στο κατόπι του τόσο την αστυνομία που τον κατηγορεί για φόνο όσο και άτομα του υποκόσμου που θεωρούν ότι στην κατακερματισμένη μνήμη του βρίσκεται ο κωδικός ενός ιδιαίτερα πολύτιμου χρηματοκιβωτίου, θα βρει τον εαυτό του πρωταγωνιστή σε μια υπόθεση που τον ξεπερνά και σύντομα θα τον κάνει να νοσταλγήσει τις ήσυχες μέρες του παρελθόντος. Μια ιστορία που τον παγιδεύει στην δίνη μιας μοίρας τραγικής που φαίνεται να είναι αδύνατο να αποφύγει. Μιας μοίρας που χρησιμοποιεί σα πράκτορες της, μεταξύ άλλων, μια οικογένεια αγριογούρουνων.
Ο Καταλανός συγγραφέας Ζάουμε Καμπρέ, συγγραφέας των επιτυχημένων και ιδιαίτερα δημοφιλών στη χώρα μας, Οι φωνές του ποταμού Παμάνο και του Confiteor, μας δίνει με το Μας καταβροχθίζει η φωτιά, ένα καλοστημένο μικρό βιβλίο που κονταροχτυπιέται με μεγάλες έννοιες όπως η ζωή, ο θάνατος και η μοίρα. Ο Καμπρέ είναι πρώτα φιλόλογος και ύστερα συγγραφέας, κάτι που αποτυπώνεται στο βιβλίο, με την ιστορία και τους χαρακτήρες να χάνουν στα σημεία. Μοιάζουν να ασφυκτιούν, να μην έχουν τον απαραίτητο χώρο για να αναπτυχθούν πλήρως και σίγουρα δεν είναι το δυνατό στοιχείο του βιβλίου. Αντίθετα η γραφή κερδίζει, όντας τολμηρή και αριστοτεχνική, σε ένα κείμενο μαγικό, που αποτελεί σίγουρα μεταφραστικό άθλο και όπου συναντάμε εναλλαγές προσώπων, τόπων και χρόνων δημιουργώντας έναν ιλιγγιώδη και όμορφο αφήγημα, αντάξιο της φήμης που έχει κερδίσει ο συγγραφέας.
Και όχι άδικα. Το Μας καταβροχθίζει η φωτιά είναι ένα βιβλίο, ιδιαίτερα αξιομνημόνευτο, που η πληθώρα διακειμενικών αναφορών, οι όμορφες εικόνες του και οι έξυπνοι διάλογοι του θα μείνουν για καιρό μαζί με τον αναγνώστη.
Τον οποίο αναγνώστη, ορίζει με καυστικό χιούμορ ο Καμπρέ, δια στόματος Ισμαήλ, καθώς ο τελευταίος ψάχνει την μνήμη του σε μια βιβλιοθήκη.
«Είσαι συγγραφέας;»
«Όχι».
«Τότε τι είσαι, αν όχι συγγραφέας;»
«Είμαι αναγνώστης».
«Κι εγώ αναγνώστρια είμαι».
«Πολύ χαίρομαι».
«Ε, λοιπόν ναι, τι νόμιζες;»
«Πόσα βιβλία διαβάζεις τον χρόνο;»
«Ξέρω ‘γω. Δύο τρία ή κανένα. Κάποιες φορές διαβάζω, αλλά κουράζομαι αμέσως».
«Εγώ μια φορά σούταρα μια μπάλα, αλλά ποδοσφαιριστής δεν είμαι»