H τριλογία της Νέας Υόρκης

Γυάλινη πόλη (1985)

Ο συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων Ντάνιελ Κουίν δέχεται μέσα στην νύχτα ένα λάθος τηλεφώνημα το οποίο προοριζόταν για τον “ντετέκτιβ” Πολ Όστερ. Ο συγγραφέας, του οποίου η ζωή, μετά το θάνατο της γυναίκας και του παιδιού του, έχει καταλήξει να είναι μια μονότονη ρουτίνα, υιοθετεί την ταυτότητα του υποτιθέμενου ντετέκτιβ και μπλέκεται σε μια υπόθεση που μοιάζει να έχει βγει μέσα από ένα απ’ τα βιβλία που γράφει.

Φαντάσματα (1986)

Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Μπλου, που εκπαιδεύτηκε από τον Μπράουν, προλαμβάνεται από έναν μυστηριώδη πελάτη, τον Γουάιτ, ώστε να παρακολουθήσει τον Μπλακ. H παρακολούθηση του Μπλου που φαινομενικά ζει μια πολύ επαναλαμβανόμενη ζωή, σταδιακά σταματά να βγάζει νόημα και σύντομα οδηγεί τον Μπλού στα όρια του.

Το κλειδωμένο δωμάτιο (1986)

Ο ανώνυμος αφηγητής, αρθρογράφος και επίδοξος συγγραφέας, προσεγγίζεται από την γυναίκα του πιο κοντινού παιδικού του φίλου, του Φάνσοου, η οποία τον ενημερώνει ότι ο φίλος του έχει εξαφανιστεί και θεωρείται νεκρός αλλά και ότι είχε την επιθυμία να αναλάβει αυτός την επιμέλεια του ανέκδοτου συγγραφικού έργου του. Διαχειρίζεται με επιτυχία το θέμα της έκδοσης και δεν αργεί να πάρει την θέση του Φάνσοου στην οικογένεια του αλλά κατά κάποιο τρόπο και στην κοινωνία καθώς δρέπεται τους καρπούς της συγγραφικής επιτυχίας αυτού. Η ευτυχία του σύντομα επισκιάζεται από ένα γράμμα που λαμβάνει, ένα γράμμα που τον ενημερώνει ότι ο Φάνσοου δεν είναι νεκρός.

Τρεις νουβέλες, οι οποίες μαζί σχηματίζουν την περίφημη Τριλογία της Νέας Υόρκης του καταξιωμένου Αμερικάνου συγγραφέα Πολ Όστερ. Τρεις διαφορετικές και διακριτές ιστορίες που μοιράζονται μια θεματική ομοιογένεια αλλά και μια συνωμοτική, σχεδόν ανεπαίσθητη σύνδεση που αντηχεί από ιστορία σε ιστορία. Τρεις ιστορίες, που μεταμφιέζονται σε αστυνομικές ιστορίες μόνο και μόνο για να δώσουν στον Όστερ την ευκαιρία να εξερευνήσει την ανθρώπινη ψυχή μέσα από τη αριστοτεχνική γραφή του.

Η έννοια της ταυτότητας παίζει κεντρικό ρόλο και στις τρεις ιστορίες. Στην Γυάλινη Πόλη, ο συγγραφέας Κουίν, υπογράφει τα βιβλία του ως Γουίλιαμ Γουίλσον, ταυτίζεται με τον ντετέκτιβ πρωταγωνιστή των βιβλίων Μαξ Γουόρκ, και τελικά υιοθετεί την ταυτότητα του Πολ Όστερ για τον οποίο προοριζόταν το τηλεφώνημα που έλαβε ενώ ταυτόχρονα η ίδια η ταυτότητα του Όστερ έχει πολλαπλά επίπεδα που ξεπερνούν τα στενά λογοτεχνικά όρια με τρόπο μεταλογοτεχνικό. Στα Φαντάσματα, ο Μπλου αρχίζει να χάνει τον εαυτό του και την αίσθηση της δικής του ταυτότητας καθώς απορροφάται όλο και παραπάνω από την ζωή του Μπλάκ που παρακολουθεί ενώ στο Κλειδωμένο Δωμάτιο, ο ανώνυμος πρωταγωνιστής “παίρνει” την φήμη αλλά και την οικογένεια του Φάνσοου, ουσιαστικά την ταυτότητα του.

Ταυτόχρονα, πρωταγωνιστής των τριών νουβέλων είναι και η ίδια η λογοτεχνία, καθώς η Τριλογία της Νέας Υόρκης είναι ένα βιβλίο για την λογοτεχνία, ένα βιβλίο για την συγγραφή. Ο Όστερ μας δίνει ένα βιβλίο - ορισμό του λογοτεχνικού μεταμοντερνισμού, το οποίο περιέχει πολλά από τα ασαφή στοιχεία του ορισμού του είδους. Η ανατροπή των συμβατικών φορμών της αστυνομικής λογοτεχνίας, η intertextual αναφορές από ιστορία σε ιστορία αλλά και πέρα από τα στενά όρια της τριλογίας (όπως η αναφορά στα intertextual χαρακτηριστικά του Δον Κιχώτη ή ο τίτλος της τρίτης νουβέλας που είναι αναφορά στο ομώνυμο υποείδος της αστυνομικής λογοτεχνίας) αλλά και η “συνείδησή” του ίδιου του κειμένου ότι πρόκειται για ένα μυθιστόρημα είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία αυτά.

Από τον εσχατολογική έρευνα του Ντάνιελ Κουίν στην Γυάλινη Πόλη, ως τους υποτόνους τρόμου που έχει η αφήγηση στο Κλειδωμένο Δωμάτιο και την κλειστοφοβική αστυνομική παρακολούθηση του Μπλακ στα Φαντάσματα, ο Πολ Όστερ καταφέρνει, με την Τριλογία της Νέας Υόρκης, να δώσει στον αναγνώστη ένα πολυεπίπεδο μεταμοντέρνο λογοτεχνικό έργο, που αποτελείται από τρεις εξαιρετικές νουβέλες οι οποίες άνετα μπορούν να σταθούν και μόνες τους.

Πολύ καλό.