Η Κόρη του Χρόνου

Είναι η ιστορία κάτι το ρευστό; Ποια η αλήθεια για το διασημότερο άλλητο έγλημα στην Αγγλία;

Sep 13, 2023

History Crime

Η αλήθεια είναι η κόρη του χρόνου, όχι της αυθεντίας - Σερ Φράνσις Μπέικον

—

«Κοιτάξτε, κύριε Γκράντ, ας πιάσουμε την υπόθεση από την αρχή· χωρίς βιβλία Ιστορίας, ούτε τις σύγχρονες εκδοχές της Ιστορίας μας, και χωρίς τη γνώμη οποιουδήποτε για οτιδήποτε. Η αλήθεια δεν βρίσκεται στις γνώμες αλλά στις γνωματεύσεις για τα γεγονότα.»
«Ωραία διατύπωση», είπε ο Γκράντ για κομπλιμέντο. «Σημαίνει κάτι;»
«Σημαίνει τα πάντα. Η πραγματική ιστορία βρίσκεται σε πράγματα που δε θεωρούνται ιστορία: σε λογαριασμούς μέσα σε ντουλάπες, στα έξοδα της βασιλικής οικογένειας, σε γράμματα, σε καταλόγους περιουσιών. Αν κάποιος, ας πούμε, επιμένει ότι η λαίδη Τάδε δεν είχε ποτέ παιδί, κι εσύ βρεις σε ένα βιβλίο εξόδων το εξής : “Για το γιό που γεννήθηκε από τη λαίδη μου στην αρχή του φθινοπώρου: πέντε μέτρα γαλάζιας κορδέλας μισή λίρα και τέσσερα λεπτά”, είναι μια πολύ λογική επαγωγή να συμπεράνεις ότι η λαίδη Τάδε έκανε ένα γιό στην αρχή του φθινοπώρου».

Ο Άλαν Γκραντ είναι ένας επιθεωρητής της Scotland Yard, ιδιαίτερα έμπειρος (πείρα έξι βιβλίων) μα και ιδιαίτερα άτυχος, καθώς κατά την διάρκεια μιας αστυνομικής καταδίωξης πέφτει σε μια καταπακτή με αποτέλεσμα να τραυματίσει σοβαρά τα πόδια και την σπονδυλική του, καταλήγοντας έτσι καθηλωμένος σε ένα κρεβάτι στο νοσοκομείο. Τύπος συνηθισμένος στους γρήγορους ρυθμούς της αστυνομικής καθημερινότητας, ο Άλαν, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των φίλων του να προμηθεύσουν με βιβλία και άλλα αντικείμενα που θα τον βοηθήσουν να γεμίσει τον χρόνο του, ασφυκτιά μέσα στην στατικότητα του νοσοκομείου.

Μέχρι που τυχαία, η ματιά του πέφτει σε ένα πορτρέτο του Ριχάρδου Γ’, τελευταίου Πλανταγενέτη βασιλιά της Αγγλίας, που η σύντομη άνοδος του στον θρόνο διήρκεσε από το 1483 εώς το 1485. Ο αστυνομικός, που ένεκα ταλέντου και πολυετής εμπειρίας θεωρεί τον εαυτό του φυσιογνωμιστή, ιντριγκάρετε από την έντονη διαφορά που εντοπίζει στην φυσιογνωμία που προδίδει το πορτρέτο του βασιλιά, σε σχέση με την κυρίαρχη εικόνα που έχει στο μυαλό του για εκείνον. Δεν ξέρει και τόσο από ιστορία, αλλά θυμάται, και σύντομα επιβεβαιώνει χάρη στις ερωτήσεις που κάνει στις νοσοκόμες και τους επισκέπτες του, ότι ο Ριχάρδος ο Γ’, ούτε λίγο πολύ έχει περάσει στα κιτάπια της ιστορίας ως σκοτεινή και μακάβρια προσωπικότητα, κυρίως χάρη στον κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες φόνο των δύο ανηψιών του, των Πριγκίπων στον Πύργο, που ήταν μπροστά του στην σειρά διαδοχής.

Δίνοντας βάση στο ένστικτό του, ο Άλαν Γκράντ αρχίζει να διαβάζει και να αναζητά πληροφορίες για τον Ριχάρδο τον Γ’, προσπαθώντας να βρει πληροφορίες για το διασημοτερο ανεξιχνίαστο έγκλημα στην ιστορία της Αγγλίας· πως και με τι τρόπο δολοφονήθηκαν οι Πρίγκιπες του Πύργου από το θείο του; Τα στοιχεία που βρίσκει είναι συγκεχυμένες και οι περισσότερες πληροφορίες, οι άμεσα διαθέσιμες στο πλήθος και στο μη ακαδημαϊκό πλήθος, προέρχονται από τον Σαίξπηρ, ο οποίος με την σειρά του τις πήρε από το Σερ Τόμας Μορ, αξιοσέβαστη προσωπικότητα κατά τα άλλα, που όμως οι πηγές του ήταν φιλικά προσκείμενες στον Ερρίκος Ζ΄, πρώτο βασιλέα της δυναστείας των Τυδώρ και άρα, εξ ορισμού αντίθετες στον Πλανταγενέτη βασιλιά που αυτός αντικατέστησε.

Οι υποψίες του αστυνομικού επιθεωρητή επιβεβαιώνονται· το κυρίαρχο αφήγημα της Ιστορία είναι μάλλον χαλκευμένο και ο δολοφόνος των πριγκίπων είναι μάλλον άλλος από τον “δαιμονικό” Ριχάρδο τον Γ. Επιστρατεύοντας την βοήθεια ενός Αμερικάνου ερευνητή που θα κάνει το leg work, ο Γκράντ χώνεται σε μια έρευνα αρκετά διαφορετική από αυτές που έχει συνηθίσει, μια έρευνα που θα τον οδηγήσει σε σκονισμένα στοιχεία από την εποχή του πολέμου των Ρόδων και θα αποδείξει για άλλη μια φορά το γνωστό γνωμικό ότι η ιστορία γράφεται πάντα από τους νικητές.

Το ιδιόρρυθμο κράμα αστυνομικού και ιστορικού μυθιστορήματος που μεταφέρεται στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση του Στράτου Μαυρογιάννη και φέρει τον τίτλο Κόρη του Χρόνου (έμμεση αναφορά στην διάσημη φράση του Σερ Φράνσις Μπέικον), υπογράφει με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Τζόζεφιν Τέι, η αγγλίδα συγγραφέας Ελίζαμπεθ Τάιλορ, εξέχουσα μορφή των αγγλικών γραμμάτων. Η Taylor που έχει γράψει σημαντικά θεατρικά έργα χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Γκόρντον Ντέιβιετ αλλά και μυθιστορήματα, μεταξύ αυτών και τη αστυνομική σειρά με πρωταγωνιστή των Αλαν Γκραντ, έγινε ιδιαίτερα γνωστή στο ευρύ κοινό μετά το θάνατο της, και χρωστάει μεγάλο μέρος της μεταθανάτιας φήμης της στην Κόρη του Χρόνου, βιβλίο που αναβίωσε το ενδιαφέρον γύρω από τη δολοφονία των Πριγκίπων του Πύργου και ψηφίστηκε το 1990 ως η καλύτερη ιστορία μυστηρίου όλων των εποχών.

Το βιβλίο, παρά το γεγονός ότι ο πρωταγωνιστής του βρίσκεται καθηλωμένος στο κρεβάτι ενός νοσοκομείο, καταφέρνει να αιχμαλωτίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, από την πρώτη κιόλας σελίδα και μέσα από την αναζήτηση πληροφοριών σχετικών με τον Ριχάρδο Γ’, να τον μεταφέρει στην αγγλία του 15ου αιώνα, στις έσχατες μέρες του πολέμου των Ρόδων μεταξυ των οίκων των Λάνκαστερ και των Γιόρκ. Παράλληλα, επισημάνει με τον πιο τρανταχτό τρόπο τον ρευστό χαρακτήρα της Ιστορίας, το πως αυτή κατασκευάζεται και πως χειραγωγείται. Ένα μήνυμα, πάντα επίκαιρο και στην εποχή μας, με τους πάσης φύσεως αναθεωρησμούς και τις μεταμοντέρνες επανεκτιμήσεις, που παρέα με τους εκάστοτε εθνικούς και συλλογικούς μύθους κυριαρχούν στην mainstream ιστοριογραφία.

Παραφράζοντας τον μεγάλο ιστορικό Έρικ Χομπσμπάουμ, τόσο για το άτομο γενικά, όσο και για τον ιστορικό ιδικά, “η πραγματική δοκιμασία είναι η προσπάθεια να ξεχωρίσουμε τον μύθο από την πραγματικότητα, το γεγονός από την φαντασία”.

Νεκρές Ώρες Χάρτινο Φεγγάρι

Τζόζεφιν Τέι