Germania

Βερολίνο, 1944.

Εν μέσω βομβαρδισμών από τις συμμαχικές δυνάμεις και ενώ η επικείμενη ήττα του 3ου Ράιχ αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα, το πτώμα μιας γυναίκας, βίαια δολοφονημένης, ανακαλύπτεται κάτω από ένα μνημείο του Α’ παγκόσμιου πολέμου. Όταν αξιωματικοί των SS ανακαλύπτουν ότι έχουν να κάνουν με έναν κατά συρροή δολοφόνο, καθώς υπάρχουν και παλιότεροι φόνοι με αυτά τα χαρακτηριστικά, στρέφονται για βοήθεια στο Ρίχαρντ Οπενχαιμέρ, εβραίο πρώην αξιωματικό του τμήματος εγκλημάτων κατά της ζωής στην αστυνομία του Βερολίνου, που πλέον έχει αποστρατευτεί λόγο της φυλετικής καταγωγής τους. Σε συνεργασία με τον Φόλκερ, τον αξιωματικό των SS που επιβλέπει την έρευνα και με την περιστασιακή βοήθεια της Χίλντε, μια φίλης σε “ρόλο” βοηθού/συμβούλου, ο Οπενχαιμερ θα πρέπει να βρει τον δράστη γρήγορα, ενώ ταυτόχρονα αναρωτιέται τι θα συμβεί στον ίδιο, ως Εβραίο, μόλις τελειώσει η έρευνα.

Αυτή είναι η βασική πλοκή του Germania, του πρώτου μυθιστορήματος του Harald Gilbers. Πρόκειται για ένα αστυνομικό, “police procedural” βιβλίο, που γίνεται ενδιαφέρον χάρη στο ιδιαίτερο ιστορικό πλαίσιο που τοποθετείται η ιστορία. Το σκηνικό που προσφέρει το Βερολίνο κατά την διάρκεια των τελευταίων χρόνων της κυριαρχίας των Ναζί, την εποχή που η οριστική τους ήττα είχε αρχίσει να φαίνεται ότι έρχεται καθώς και οι οπτικές του πρωταγωνιστή, ενός Εβραίου που έχει γλιτώσει την μεταφορά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης χάρη στο γάμο του με Άρια γυναίκα, είναι, αν και όχι όσο αξιοποιημένα θα μπορούσαν να είναι, από τα δυνατότερα στοιχεία του βιβλίου.

Όσον αφορά την αστυνομική πλοκή, έχουμε το κλασικό κυνήγι του κατά συρροή δολοφόνου, με τους ήρωες να ακολουθούν τα στοιχεία που έχουν στην διάθεση του ώσπου να τους οδηγήσουν στον ένοχο, συναντώντας στην πορεία και διάφορες καλοστημένες ανατροπές. Ο Οπενχάιμερ, συνεργάζεται με τον Φολκερ, ο οποίος αρχικά επιφυλακτικός απέναντι του, λόγο της φυλετικής καταγωγής του και της ιδεολογίας του, σταδιακά αναγνωρίζει την αξία του πρώην ντετέκτιβ ώσπου τελικά να τον συμπαθήσει και παράλληλα αρχίζει να κριτικάρει τις επιλογές της ηγεσίας του Ράιχ. Από την άλλη έχουμε τη συνεργασία με την Χίλντε, χήρα στρατιωτικού και νυν φίλη του Οπενχάιμερ, η οποία υιοθετεί ένα ρόλο “εγκληματολόγου/συμβούλου”. Ρόλος που μοιάζει πολλές φορές βεβιασμένος και ίσως αναχρονιστικός, τόσο ως προς τις απόψεις και τις ιδέες που διατυπώνονται όσο και ως προς τους διαλόγους που έχει η Χίλντε με τον Οπενχάιμερ (αν και ως προς τους διαλόγους, ίσως φταίει η μετάφραση).

Το βιβλίο διαβάζεται αρκετά ευχάριστα, παρά τα διάφορα αρνητικά του στοιχεία. Το δυνατότερο του στοιχείο, δηλαδή το setting, είναι ταυτόχρονα, (τουλάχιστον για μένα) και το πιο αδύναμο, καθώς αναπόφευκτα, φέρνει το βιβλίο σε σύγκριση με την σειρά του Φίλιπ Κερρ με πρωταγωνιστή τον Μπέρνι Γκούντερ, που δρα από την εποχή το μεσοπολέμου ως και τα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, στην Γερμανία, στην Ευρώπη και όχι μόνο. Η σύγκριση, που γίνεται πιο άμεση όσο ανακαλύπτουμε το παρελθόν του Οπενχαιμερ (και οι δύο πολέμησαν στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, είχαν και οι δύο μέντορα τον Έρστ Γκεναντ, πραγματικό πρώην αρχηγό του εγκληματολογικού στη Γερμανία και αντίπαλο τον ‘Αρτουρ Νέμπε, αστυνομικό και μετέπειτα στέλεχος του Ναζιστικού μηχανισμού) δεν βοηθάει το Gilbers καθώς το ωμό αλλά περιγραφικό στυλ του αείμνηστος Κερρ νικάει τόσο στο αστυνομικό, όσο και στο ιστορικό/κοινωνικό κομμάτι.