Όταν οι νεκροί χωρεύουν
Ο Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν σε μια έρευνα που θα τον φέρει αντιμέτωπο με την άγρια διαφθορά του κράτους.
Η έσχατη περιπέτεια του Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν, μακρυά από την αγαπημένη του πόλη του Μεξικού
Ὁ Ἕκτορ τότε ἄρχισε νὰ τοὺς ἐξηγεῖ ψύχραιμα τὴν ἱστορία καὶ μὲ λεπτομέρειες. Θώρακας, διακοσμητικὸς καὶ προστατευτικός... Μοκτεσούμα, αὐτοκράτορας τῶν Ἀζτέκων τὴν ἐποχή... Εἰκόνες τῆς εἰσβολῆς... Τενοτσιτλάν, ἡ Μαλίντσε ποὺ κάνει τὴ διερμηνέα, ὁ Μπερνάλ Δίας, ἡ λίμνη, οἱ πιρόγες, καὶ τὸ μέλλον μας ἦταν ἕνα δίχτυ γεμάτο τρύπες. Ἀλβαράδο, ὁ κακός. Μουσεῖο Ἀνθρωπολογίας. Ἡ χρονιὰ τοῦ Ἰδάλγο. Τὸ ρῆμα carrancear… Παραδοσιακές συνήθειες πρώην προέδρων, τραγουδίστριες λαϊκῶν τραγουδιῶν, τραγούδια ραντσέρας... Μαδρίτη, μαχαιροβγάλτες, σφυρί.
Εἶχε συγγένειες. Ἦταν μία πόλη μὲ ποτάμι, ἀλλὰ τὸ εἶχε καλὰ κρυμμένο. Ὑπῆρχε καὶ μιὰ γέφυρα αὐτοκτονιῶν, ὅμως μιὰ δημοσιογράφος τοῦ εἶπε ὅτι ἐκεῖ πιὰ δὲν αὐτοκτονοῦσε κανένας. Κανένας πιὰ δὲν ἔπεφτε στὸν ποταμὸ Μανθανάρες μὲ ἕνα βάρος δεμένο στὸ λαιμό του. Κανένας πιὰ δὲν πετοῦσε βιτριόλι στὸ πρόσωπο τῶν χειρότερων ἐχθρῶν του, καὶ σχεδὸν κανένας δὲν πέθαινε ἀπὸ μεθύσι μὲ κρασὶ Βαλδεπένιας, ὅσο κι ἂν ὁ πατέρας του τὸν εἶχε διαβεβαιώσει μὲ ἔκφραση ἀπόλυτης σιγουριᾶς κι ὁ ἴδιος τὸ εἶχε δεχτεῖ σὰν μία ἀδιαμφισβήτητη βεβαιότητα. Καὶ φυσικὰ δὲν κυκλοφοροῦσε στὴ Μαδρίτη καμία ὑπηρέτρια ἀπὸ τὸ Καλατοράο ποὺ κάρφωνε καρφιὰ μὲ τὸ κούτελο καὶ τὰ ξεκάρφωνε μὲ τὰ δόντια της, τὴν ὁποία οἱ γονεῖς του θυμοῦνταν καταλεπτῶς γιὰ πολλὰ χρόνια, μέχρι καὶ τὸ ὄνομά της, «Ἡ Ἐουσπίθια».
«Ἐγὼ τὸν ἔχω γραμμένο στὸ ἕνα παπάρι μου τὸ θώρακα τοῦ Μοκτεσούμα» εἶπε ὁ ντετέκτιβ. «Ἐγὼ ἦρθα στὴ Μαδρίτη γιὰ ν' ἀγοράσω μυθιστορήματα τοῦ Φάρμερ καὶ τοῦ Φίλιπ Κ. Ντὶκ στοὺς πάγκους τῆς Κουέστα δὲ Μογιάνο, γιὰ νὰ πάω σὲ μία συναυλία τοῦ Χοακίν Σαμπίνα, γιὰ νὰ δῶ ἂν ὁ πατέρας μου εἶχε δίκιο σ' ἕνα σωρὸ πράγματα ποὺ ἔλεγε... Καὶ νὰ δῶ ἕνα μέρος ὅπου ἡ μάνα μου εἶχε δώσει ἕνα ρεσιτάλ ἰρλανδικῆς φολκλορικῆς μουσικῆς ».Ὁ Κανιάδα δὲν ἔδειξε ἔκπληξη.«Πολὺ ὡραῖα, τότε, γιατὶ κι ἐγὼ τὸν γράφω στὸ ἄλλο μου παπάρι, κι ἐπίσης τὰ ἀρχίδια μου κουνιοῦνται καὶ μεγάλη σκασίλα ποὺ εἶχα γιὰ τὸ θώρακα τοῦ Μοκτεσούμα» εἶπε καὶ κατατρόπωσε τὸν ντετέκτιβ, ποὺ κράτησε σημείωση γιὰ ὅλες αὐτὲς τὶς ἐκφράσεις ποὺ διέθετε ἡ ἰσπανικὴ γλώσσα γιὰ νὰ πεῖς ὅτι δὲν σοῦ καίγεται καρφὶ γιὰ κάτι.