Ανήσυχοι νεκροί (και ότι λείπει λείπει)

Πόλη του Μεξικού, 2004. Ο Έκτορ Μοντεβέρδε, ένας δημόσιος υπάλληλος που στο παρελθόν, κατά τη διάρκεια του “βρώμικου πολέμου” υπήρξε πολιτικός κρατούμενος, δέχεται αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα που μοιάζουν με φάρσα, με τον τηλεφωνητή να ισχυρίζεται ότι είναι ο παλιός του σύντροφος Χεσούς Μαρία Αλβαράδο. Το πρόβλημα είναι ότι ο Αλβαράδο δολοφονήθηκε από παρακρατικές οργανώσεις αμέσως μετά την αποφυλάκιση του. Καθώς οι νεκροί δεν συνηθίζουν να τηλεφωνούν, αλλά και λόγο του ακατάλυπτου περιεχομένου των τηλεφωνημάτων του που φαίνεται να οδηγεί σε ένα άτομο ονόματι “Μοράλες” που φαίνεται να σχετίζεται με την σκοτεινή πλευρά του Μεξικάνικου Κρατικού μηχανισμού, ο Έκτορ Μοντεβέρδε απευθύνεται στον συνονόματο του, ανεξάρτητο και ιδιότυπο ντετεκτιβ Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν, ώστε να εντοπίσει τα ίχνη του Μοράλες.

Ταυτόχρονα, αρκετά νοτιότερα, στην ζούγκλα της Τσιάπας, μια σειρά από πληροφορίες, σταλμένες από την οικογένεια του, πρόσφατα αποθανόντα Ισπανού συγγραφέα Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν, φτάνουν στον EZLN(στρατός των Ζαπατίστας για την Εθνική απελευθέρωση). Οι πληροφορίες αυτές αφορούν την έρευνα γύρω από τις δραστηριότητες ενός κάποιου “Μοράλες” που τα τελευταία χρόνια φαίνεται να εμπλέκεται σε πλειάδα σκιώδης και  εγκληματικές ενέργειες που εκτείνονται από την Βαρκελώνη ως το Μεξικό και την Τσιάπας. Ο Ελίας Κοντρέρας, ερευνητής των Ζαπατίστας, αναλαμβάνει να ερευνήσει τις πληροφορίες αυτές και σύντομα το νήμα της υπόθεσης θα τον οδηγήσει στην Πόλη του Μεξικού και στον Έκτορ Μπελασκοαράν που αναζητά και αυτός κάποιον Μοράλες. Δύο έρευνες που ενδέχεται να συγκλίνουν και οι οποίες ξεκίνησαν χάρη σε “ανήσυχους νεκρούς”, τον Αλβαράδο και τον Βάθκεθ Μονταλμπάν.

“Ανήσυχοι νεκροί(και ότι λείπει λείπει)” είναι και ο τίτλος αυτού του αστυνομικού μυθιστορήματος που γράφτηκε “με τέσσερα χέρια” και σε πολύ ιδιαίτερες συνθήκες, από τον Πάκο Ιγνάτιο Τάιμπο ΙΙ και τον Εξεγερμένο Υποδιοικητή Μάρκος των Ζαπατίστας.

Ποιοι είναι όμως αυτοί;

Ο μεξικοισπανός Πάκο Ιγνάτιο Τάιμπο ΙΙ, είναι ένας ιδιαίτερα δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων, από τους ανανεωτές του είδους για την λατινική αμερική και με την σειρά που πρωταγωνιστή έχε τον Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν να τον αναδεικνύει ως έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων διεθνώς. Η υπερβατική γραφή του που ξεφεύγει από τα στενά όρια του αστυνομικού και φλερτάρει με το πολιτικοκοινωνικό, τον τοποθετεί στην ομάδα λογοτεχνών όπως ο Ζαν-Κλωντ Ιζζό, Μορίς Ατιά, ή ακόμη και του Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν.

Ο Εξεγερμένος Υποδιοικητής Μάρκος, είναι το ψευδώνυμο με το οποίο είναι γνωστό ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μέλη των Ζαπατίστας, του Rafael Sebastián Guillén Vicente που υπήρξε εκπρόσωπος του κινήματος. Οι Ζαπατίστας, είναι ένα ιδιαίτερο κοινωνικό κίνημα, που γεννήθηκε στην πολιτεία Τσιάπας του Μεξικού του 1994, οταν οι Ιθαγενείς και μια χούφτα αριστεροί αντάρτες εξεγέρθηκαν ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές του Μεξικάνικου κράτους και στις διακρίσεις που δεχόταν και δέχονται ακόμη και σήμερα οι αυτόχθονες πληθυσμοί. Τριάντα χρόνια αργότερα, το κίνημα έχει πλέον εγκαταλείψει την ένοπλη δράση και έχει επικεντρωθεί στην διακυβέρνηση των περιοχών που ελέγχει μέσα από ένα πρωτοπόρο σύστημα αυτοοργάνωση και διακυβέρνησης που ξεκινά “από τα κάτω”, αποτελώντας νησίδα δημοκρατίας και έχοντας καταφέρει να κερδίσει την διεθνή αναγνώριση και συμπάθεια.  Ο Υποδιοικητής Μάρκος που για χρόνια αποτελούσε το “πρόσωπο” των Ζαπατίστας και όντας απόφοιτος Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας, συνέβαλε με τις ανακοινώσεις του στην κατάκτηση αυτής της διεθνής φήμης.

Στα τέλη του 2004 ο Υποδιοικητής Μάρκος πρότεινε στον Τάιμπο ΙΙ να γράψουν από κοινού, “από τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού” αυτό το αστυνομικό μυθιστόρημα, το οποίο δημοσιεύτηκε σε δώδεκα συνέχειες στο κυριακάτικο τεύχος της εφημερίδας La Jornada. Στα ελληνικά μεταφράστηκε σε συμπαραγωγή των εκδόσεων Άγρα με τις εκδόσεις Καστανιώτη, και σε πλήρη αρμονία με τους υπόλοιπους διυσμούς του βιβλίου, μεταφράστηκε από δύο μεταφραστές, την Βασιλική Κνήτου και τον Κρίτωνα Ηλιόπουλο.

Στο βιβλίο, τα κεφάλαια με την μονή αρίθμηση έχουν γραφτεί από τον Υποδιοικητή Μάρκος ενώ αυτά με ζυγή από τον Πάκο Ιγνάτιο Τάιμπο ΙΙ. Η γραφή του τελευταίου, δοκιμασμένη στο λογοτεχνικό στίβο, δίνει στον αναγνώστη όσα υπόσχεται το βιογραφικό του, και δικαιώνει την θέση του μονόφθαλμου Μπελασκοαράν δίπλα στον Πέπε Καρβάλιο του Βάθκεθ Μονταλμπάν που κάνει και μια σύντομη εμφάνιση στο βιβλίο ως ο ένας από τους δύο “ανήσυχους νεκρούς” που βάζουν σε κίνηση την πλοκή. Η γραφή του Υπό Μάρκος από την άλλη, ποιο πειραματική και εκτός τον συνηθισμένων φορμών, χαρίζει μια μερικές από τις πιο δυνατές στιγμές του βιβλίου όπως το κεφάλαιο “Το Κακό και ο Κακός”, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει μια ματιά “εκ των έσω” στην κοινωνία των Ζαπατίστας.

Οι δύο συγγραφείς, συνδυάζουν με επιτυχία τα ταλέντα τους και μας δίνουν ένα πρωτότυπο και ιδιαίτερο  αστυνομικό μυθιστόρημα που θα αποτελέσει “την κάθοδο στα κολαστήρια της κατάχρησης εξουσίας στο Μεξικό” όπως χαρακτηριστικά γράφετε στο οπισθόφυλλο της ελληνικής έκδοσης, η οποία συμπληρώνεται από ένα εξαιρετικό Παράρτημα για την ιστορία των Ζαπατίστας, γραμμένο από την Ευγενία Μιχαλοπούλου και τον Σταύρο Σταυρίδη.

Ένα δυνατό αστυνομικό μυθιστόρημα με όλα τα απαραίτητα συστατικά για να κάνουν τους φίλους του είδους να αναφωνησουν “Τι βιβλίο!”.