Αιματοβαμμένο έθνος

Gun culture και διχασμός στις ΗΠΑ

Mar 21, 2024

non fiction

Οι αριθμοί είναι εξίσου ακραίοι όσο και διδακτικοί. Οι Αμερικανοί έχουν είκοσι πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να δεχτούν πυροβολισμό απ' ό, τι οι πολίτες άλλων πλούσιων, προηγμένων, όπως λέγεται, χωρών και, παρότι ο πληθυσμός μας δεν ανέρχεται ούτε στο μισό του συνολικού πληθυσμού εκείνων των δύο δωδεκάδων άλλων χωρών, το 82% όλων των θανάτων από πυροβόλο όπλο σημειώνονται εδώ. Η διαφορά είναι τόσο μεγάλη, τόσο εντυπωσιακή, τόσο δυσανάλογη με όσα συμβαίνουν σε άλλα μέρη, ώστε οφείλει κανείς να ρωτήσει γιατί. Γιατί διαφέρει τόσο πολύ η Αμερική – και τι είναι αυτό που μας κάνει την πιο βίαιη χώρα τού δυτικού κόσμου;

America got a serious gun problem. Ένα πρόβλημα που οπλίζει τα χέρια που αφαιρούν χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο και που συνοδεύεται από μια, ακατανόητη για την από δω πλευρά του Ατλαντικού, πολιτική συζήτηση, που στοιχειώνεται από Λομπίστες που εξυπηρετούν μεγαλέμπορους όπλων, libertarians και συντηριτικούς πολιτικούς, αυτόκλητους βιτζιλαντιδες που ασελγούν στην έννοια της ελευθερίας, κατοίκους των πολιτειών της ηττημένης Συνομοσπονδίας, λιωμένους “ιστορικούς” σκελετούς που είναι κρυμμένοι μέσα στην ντουλάπα μαζί το σκοτεινό, ματωμένο παρελθόν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Εκρηκτικό κοκτέιλ που μαζί με την αποικιοκρατική ιστορία της χώρας κρύβουν τα αίτια που η κουλτούρα όπλων έχει κυριαρχήσει στις ΗΠΑ, καθιστώντας την μελέτη αυτών αναγκαία για την κατανόηση και εξάλειψη στο μέλλον του τόσο σοβαρού προβλήματος, που ευτυχώς δεν έχει εξαχθεί ακόμη από την Αμερικανική ηγεμονία προς την κατεύθυνση της Ευρώπης, παρά την τάση των Γιάνκηδων να πετάν πολιτισμικά σκουπίδια και ευφυολογήματα στην άλλη μεριά του ωκεανού.

Αυτά τα αίτια αναζητά και ο Πολ Όστερ στο ολιγοσέλιδο βιβλίο του, Αιματοβαμμένο Εθνος. Ο συγγραφέας, ένα εκ των κορυφαίων μεταμοντέρνων της Αμερικανικής Λογοτεχνίας, ξεκινά από το προσωπικό βίωμα, από το μυστικό τραύμα που έχουν χαράξει στο παρελθόν της οικογένειάς του τα όπλα, και συνεχίζει κάνοντας zoom out στην ιστορία και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που καθορίζουν την στάση των Αμερικανών ΚΑΙ στο θέμα των όπλων.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το κίνημα υπέρ τού δικαιώματος στα όπλα όπως υφίσταται σήμερα δεν θα είχε γεννηθεί αν δεν είχαν υπάρξει οι Μαύροι Πάνθηρες. Ταυτόχρονα είναι επίσης σχεδόν βέβαιο ότι οι λεγόμενοι πολιτισμικοί πόλεμοι της παρούσας στιγμής δεν θα είχαν αρχίσει αν δεν είχε υπάρξει ποτέ το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα ή οι πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές της δεκαετίας του '60. Ο Πόλεμος του Βιετνάμ δίχαζε τη χώρα επί χρόνια, χωρίζοντας τον πληθυσμό σε στρατόπεδα φιλελευθέρων και συντηρητικών, με ακροαριστερούς και ακροδεξιούς στις δύο άκρες του φάσματος και, παρότι οι προοδευτικές δυνάμεις λάμβαναν την εποχή εκείνη το κύριο μέρος της προσοχής του Τύπου, οι δυνάμεις της αντίδρασης εργάζονταν επιμελώς στις σκιές και τελικά επικράτησαν.

Από τα χρόνια των πιονέρων, την επέκταση προς τη Δύση και την Αμερικανική Επανάσταση, στα χρόνια του διχασμού του Εμφυλίου, την Ανοικοδόμηση και την αντιδραστική νομική νίκη των Νόμων του Τζιμ Κρόου στο Νότο, και από την πρόσφατη ιστορία του πολέμου του Βιετνάμ, της Μαύρης Χειραφέτησης και του εξτρεμισμού, στη σύγχρονη πραγματικότητα του Τραμπισμού, των ίνσελς και των αλτ-ραιτ, o Όστερ αναλύει σε βάθος το πρόβλημα, περιγράφοντας ταυτόχρονα το πολιτικό παρελθόν και παρόν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Μας δίνει όμως λύση; Όχι γιατί λύση, τουλάχιστον εύκολη λύση, στο πρόβλημα της εύκολης πρόσβασης στα όπλα για τους Αμερικάνους, δεν υπάρχει, και μια ριζική απαγόρευση θα προκαλούσε μόνο διόγκωση του προβλήματος όπως έδειξε και η Ποτοαπαγόρευση κατά το μεσοπόλεμο. Το κείμενο, διανθισμένο με την καυστική, κοφτερή γραφή του Όστερ και με τις ανατριχιαστικές φωτογραφίες του Spencer Ostrander που φωτογραφίζει τοποθεσίες όπου σημειώθηκαν μαζικοί πυροβολισμοί, αντ αυτού μας προσφέρει μια διαυγή ματιά στα αίτια που έχουν διαμορφώσει την τωρινή κατάσταση, ένα κρίσιμο εφόδιο για μια μελλοντική, συμβιβαστική ίσως, λύση για τους προοδευτικούς Αμερικάνους και σαν ένα προειδοποιητικό μήνυμα για τον υπόλοιπο κόσμο.

Λυκοχαβιά Το Τραγούδι του προφήτη

Πολ Όστερ